Vì sao nhiều người bị hoa mắt chóng mặt khi đứng dậy?

Nhiều người bị hoa mắt chóng mặt khi đứng dậy do hạ huyết áp tư thế đứng (orthostatic hypotension): khi đứng lên đột ngột, máu không kịp lên não, làm giảm lượng oxy đến võng mạc, gây cảm giác chóng mặt trong chốc lát.

Hiện tượng hoa mắt, chóng mặt khi đứng dậy là tình trạng khá phổ biến, có thể gặp ở cả người trẻ lẫn người lớn tuổi. Dưới đây là những nguyên nhân thường gặp giải thích vì sao nhiều người hay bị như vậy:

1. Hạ huyết áp tư thế – nguyên nhân phổ biến nhất

Khi bạn đang ngồi hoặc nằm rồi đứng dậy quá nhanh, máu chưa kịp dồn lên não, khiến não thiếu oxy tạm thời. Điều này gây ra:

• Hoa mắt
• Chóng mặt
• Choáng váng, tối sầm trước mắt
• Có cảm giác muốn ngã

Tình trạng này gọi là hạ huyết áp tư thế đứng, thường gặp ở:

• Người huyết áp thấp
• Người cao tuổi
• Người thiếu nước, nhịn ăn
• Người vừa ốm dậy

Vì sao nhiều người bị hoa mắt chóng mặt khi đứng dậy?

2. Thiếu máu, thiếu sắt

Thiếu máu khiến lượng hồng cầu và oxy lên não giảm, nên khi thay đổi tư thế đột ngột, cơ thể không kịp thích nghi.

Dấu hiệu kèm theo:

• Mệt mỏi kéo dài
• Da xanh, môi nhợt
• Tim đập nhanh
• Hay hoa mắt khi đứng dậy hoặc cúi xuống

Phụ nữ trong kỳ kinh, người ăn uống thiếu chất rất dễ gặp tình trạng này.

3. Mất nước, rối loạn điện giải

Khi cơ thể thiếu nước hoặc mất nhiều mồ hôi, thể tích máu giảm, làm huyết áp tụt tạm thời.

Nguyên nhân thường gặp:

• Uống ít nước
• Tiêu chảy, sốt cao
• Vận động nặng, trời nóng
• Uống nhiều rượu bia

4. Rối loạn tiền đình

Tiền đình giữ vai trò thăng bằng. Khi hệ tiền đình hoạt động kém, việc thay đổi tư thế dễ gây:

• Chóng mặt quay cuồng
• Buồn nôn
• Cảm giác mất thăng bằng

Tình trạng này thường kéo dài và tái diễn nhiều lần, không chỉ xuất hiện khi đứng dậy.

5. Hạ đường huyết

Khi lượng đường trong máu thấp, não không đủ năng lượng hoạt động.

Thường gặp ở:

• Người bỏ bữa, ăn kiêng quá mức
• Người tiểu đường dùng thuốc không đúng liều

Triệu chứng kèm theo:

• Run tay
• Vã mồ hôi
• Tim đập nhanh
• Hoa mắt, chóng mặt

6. Tác dụng phụ của thuốc

Một số loại thuốc có thể gây tụt huyết áp khi đứng dậy, như:

• Thuốc hạ huyết áp
• Thuốc an thần, chống trầm cảm
• Thuốc lợi tiểu

7. Thiếu ngủ, stress kéo dài

Căng thẳng, thiếu ngủ làm hệ thần kinh bị rối loạn, ảnh hưởng đến điều hòa huyết áp và tuần hoàn não.

Khi nào cần đi khám?

Bạn nên đi khám sớm nếu:

• Chóng mặt xảy ra thường xuyên, kéo dài
• Có ngất xỉu
• Kèm theo đau đầu dữ dội, yếu tay chân, nói khó
• Tim đập bất thường

Cách hạn chế hoa mắt khi đứng dậy

• Đứng lên từ từ, ngồi vài giây rồi mới đứng
• Uống đủ nước mỗi ngày
• Không bỏ bữa
• Bổ sung sắt, vitamin nếu thiếu
• Ngủ đủ giấc, hạn chế stress